نسبت انفصالینسبت انفصالی، به‌معنای ربط دهنده دو جزء قضیه شرطیه منفصله و بیانگر عدم قابلیت تحقق هم‌زمانِ دو جزء است. ۱ - اقسام نسبت اجزای قضایانسبت چیزی به چیزی از جمله نسبت اجزای قضایا با یک دیگر خواه موجبه باشد یا سالبه سه قسم است: ۱. نسبت حملی؛ ۲. نسبت اتصالی؛ ۳. نسبت انفصالی. ۲ - توضیح اصطلاحنسبت اتصالی و نسبت انفصالی، در قضایای شرطیه (متصله و منفصله) جاری است. نسبت انفصالی بر این امر دلالت دارد که بین دو جزء قضیه، رابطه انفصال و تعاند برقرار است، و قابلیت تحقق هم‌زمان را ندارند؛ به گونه‌ای که هر کدام از مقدم و تالی که محقق شد دیگری حتما معدوم شده و قابل جمع نیستند. نسبت انفصالی به لحاظ موجبه و سالبه بودنِ قضیه شرطیه منفصله، به نسبت انفصالی ایجابی و نسبت انفصالی سلبی منقسم می‌شود، که بیانگر وجود انفصال (در قضیه موجبه، مانند: «این عدد یا زوج است یا فرد») یا عدم انفصال (در قضیه سالبه، مانند: «چنین نیست که این شخص، یا انسان باشد یا حیوان») بین دو جزء قضیه منفصله است.جرجانی، میر سید شریف، الکبری فی المنطق، ص۱۷۰. [۲]
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۱۹۲.
[۳]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۸۸.
۳ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مظفر، محمدرضا، المنطق. • خوانساری، محمد، منطق صوری. • خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی. • جرجانی، میر سید شریف، الکبری فی المنطق. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «نسبت انفصالی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵. |